Zie CatholicHerald.co.uk
Column van E.H. Lucie-Smith
Gisterenavond had ik het geluk om de laatste opvoering bij te wonen van de nieuwste productie van de Barbier van Sevilla in de English National Opera. Dit is al lang een van mijn favoriete opera's en ik had kaartjes voor de avond dat Paus Franciscus werd gekozen, maar, allicht door de voorzienigheid, kon ik die avond niet in het operahuis geraken.
Rossini is een van de meest toegankelijke componisten, en het libretto van de Barbier is van de hoogste kwaliteit, wat wil zeggen dat het verhaal en de karakters de muziek waard zijn die hun gegeven werd. De productie door Jonathan Miller laat het volledige komische potentieel van dit wonderlijke verhaal zien, met een humorische vertaling.
Het was ook goed om de opera te zien in kostuums die Rossini ook zou herkend hebben, en niet eeuwig vermoderniseerd en in een of andere context, plaats of eeuw, in een poging om een punt te maken over iets dat niet met de opera te maken heeft. En alsof dat niet voldoende was, werden we ook nog getrakteerd op de fantastische uitvoering van de charismatische bariton Morgan Pearse, in de hoofdrol. Ik hou van opera, en zeker van dit soort opera, en zo had ik dus een fantastische avond;
En toch heb ik de indruk dat de opera in Londen minder succes heeft dan een 25 jaar geleden, toch in de opera aan het Coliseum of aan Covent Garden. Bij de Barbier van Sevilla zat ik in de loges, - met fantastische plaatsen op de tweede rij, wat niet verkocht was aan de normale prijs en dat was afgeslagen naar een twintigtal pond. Voorbij zijn blijkbaar de dagen dat opera een populaire vorm van entertainment was.
En dat vind ik jammer. Opera is in haar beginsel een erg Katholieke kunstvorm. Eerst was er de H. Mis, met haar magnifieke muzikale opvoeringen; toen kwam het Oratorium erbij, het religieuze drama dat gevierd werd in het Oratorium of een zijkapel (St Johannes in Valetta is een prachtig voorbeeld van hoe een Oratorium eruit zou moeten zien). En geleidelijk verloor het Oratorium haar exclusief religieuze karakter en werd een seculier drama, dat werd verbannen naar het theater. Maar ook al is opera vandaag iets seculier, ze heeft nog steeds een link naar het sacrale drama van de Mis, door de manier waarop muziek de woorden draagt en een expressie geeft die ze niet kan hebben als ze gewoon gesproken worden.
Opera is een kunstmatig fenomeen, wat maar bevestigd wat duidelijk is: het is een kunstwerk, en het gebruikt hulpmiddelen. Het werk is de manier om er een mening aan te geven. Men moet er niet op neerkijken. Grote kunst communiceert zo diep een mening dat men niet meer opmerkt dat het kunstmatig is, zo groot is de impact van de waarheid die verkondigd wordt.
Liturgie werkt ook op een gelijkaardige manier als opera. Er is een zekere kunstmatigheid in de liturgie. In de gewaden, de gestyleerde woorden, die niet natuurlijk klinken. Maar als je die elementen uit de liturgie zou halen dat zou je haar impact op den duur ten zeerste beperken en ook haar kracht om de waarheid te verkondigen. Er was uiteindelijk niets naturalistisch of gewoon aan het Laatste Avondmaal: het was een moment waarbij de woorden die gebruikt werden een wereld opriepen van betekenis die niet snel uitgeput zal zijn. Dat is de reden waarom we steeds aandacht moeten hebben aan de ars liturgica en de ars celebrandi. Dat is ook een goede reden waarom het niet gemakkelijk is om Katholiek te zijn en tegelijk een cultuurbarbaar!
Rossini werd in 1792 geboren en stierf in 1868, niet echt een gouden eeuw voor de Katholieke Kerk moeten we toegeven, een kerk die door zowat alles en iedereen werd gehinderd. En toch was de 19de eeuw toch een vruchtbare eeuw voor Katholieke muziek en Katholieke kunst, het adjectief zowel in de enge als brede zin gebruikt. Tegenwoordig leven we echter waarin beide niet veel voorstellen, en waar nihilisme het hoge woord schijnt te voeren. Er is niets Katholieks aan de bekendste werken van onze tijd, zoals het bed van Tracey Emin of de gepekelde haai van Damian Hirst.
We zouden ons kunnen afvragen waar het verkeerd ging. Of we kunnen naar tekenen van hoop kijken. Ik wed erop dat de eerste tekenen zullen te zien zijn in nieuwe composities - en inderdaad ze zijn er al - in nieuwe kunstwerken, in een vernieuwde ars celebrandi en ars liturgica.
---------------------------
Ook onze broederschap wil tot schoonheid leiden. Vandaar de opdracht aan verschillende tekenaars voor de kaften van de boekjes voor de lezingen in de voorbije jaren.
En het is des te meer een uitdaging nu de prille voorbereidingen beginnen voor het Zevende Jaar en de 700ste verjaardag van het Sacrament van Mirakel.
Zoals Plato zei: Schoonheid kan de ziel verwonden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten