Dierbare broeders en zusters, goede vrienden,
Vandaag begint de veertigdagentijd. Van de liturgie van Aswoensdag kennen we vooral het assenkruisje, dat mensen ontvangen ter herinnering aan hun vergankelijkheid: "Gedenk, o mens, dat gij stof zijt en tot stof en as zult wederkeren." Almaar vaker echter wordt, zoals in de abdijen, tijdens de aswoensdagliturgie wat as over het hoofd van de christenen uitgestrooid terwijl de bedienaar zegt: "Bekeer u en gelooft in de Blijde Boodschap." Die bekering of ommekeer is vooral nodig om na veertig dagen met een ontvankelijk hart de vreugde van Pasen te kunnen beleven.
Ongeveer gelijktijdig met de veertigdagentijd van dit jaar zendt de VRT gedurende acht weken op zondagavond een programma uit onder de benaming Taboe. De eerste uitzending was goed voor meer dan anderhalf miljoen kijkers. "Het is een programma over lachen met mensen met wie je eigenlijk niet mag lachen", zo zei de populaire stand-upcomedian Philippe Geubels bij de aankondiging van de uitzendingen. Geubels wil het taboe doorbreken van humor in bepaalde situaties. Hij betoogt dat humor helend en bevrijdend kan zijn, ook bijvoorbeeld voor mensen met een zware handicap of voor wie het levenseinde nabij is. In interviews in kranten en op televisie toonde hij bovendien dat hij best wel empathie had tegenover hen. Hij voegde eraan toe dat humor natuurlijk slechts kan op voorwaarde dat de betrokkene daaraan toe is. Het register van de humor veronderstelt immers altijd grote subtiliteit.
Ook de lezingen van afgelopen zondag, de laatste voor de veertigdagentijd, hadden het over een taboe, niet dat van de humor, maar van de melaatsheid. Ten tijde van het Oude Testament werden melaatsen om begrijpelijke redenen uit de samenleving gebannen en als onrein beschouwd. Jezus echter doorbrak het taboe door de melaatse aan te raken en ook hem heil van Godswege toe te zeggen. De weg van het geloof die Jezus aanreikt, is nog dieper dan elke humor, hoe subtiel ook, Jezus bespeelt als het ware een ander register, namelijk dat van het heil van Godswege, dat ons leven het perspectief geeft van de eeuwigheid, vanuit de Liefde die God is.
De veertigdagentijd wil ons allen openen voor dat heil van Godswege, dat altijd - ook in de meest complexe situaties van het leven - kan ontvangen worden. Meer nog, we kunnen in de veertigdagentijd actief op zoek gaan naar dat heil, zoals trouwens ook de melaatse uit het evangelie deed vanuit een groot geloof. Hij zei: "Als Gij wilt, kunt Gij mij reinigen."
Vanuit een eeuwenlange traditie vraagt de Kerk om ons, in de komende veertigdagentijd, toe te leggen op drie houdingen, te beginnen met de houding van gebed. Slecht een hart dat biddend met God verbonden is, ontvangt heil en heelheid vanuit zijn Liefde.
Ten tweede vraagt de Kerk ons te leren geven. Van oudsher hoort het geven van aalmoezen bij de veertigdagentijd. Vandaag wordt de aalmoes vaak vervangen door 'Broederlijk Delen' of door solidariteit op vele wijzen. Het leren geven is echter fundamenteel voor de veertigdagentijd.
Tenslotte is er nog het vasten zelf. Moeten wij allen niet leren leven op een meer sobere wijze? Is het niet goed om op Aswoensdag en Goede Vrijdag te ervaren wat honger is, in verbondenheid met zo veel mensen voor wie honger een dagelijkse werkelijkheid is? Is het niet goed te leren hongeren naar gerechtigheid?
De veertigdagentijd wil ons aldus - op vele wijzen - openen voor het heil dat van God komt en voor zijn Liefde die ons draagt. Laten we daartoe taboes doorbreken. Laten we spreken met de vreemdeling in ons midden. Laten we luisteren naar de stem van de arme en laten we van daaruit steeds meer het heil van de wereld en het heil van Godswege voor ogen hebben. Want, zoals de psalmist (Psalm 70) ons leert: "Wie bij U hun geluk zoeken, zullen lachen en vrolijk zijn." Wij zijn immers allen - zo beleven wij dit jaar met ons bisdom - door Hem bemind, door Hem geroepen.
Van harte wens ik u een gezegend veertigdagentijd.
Mgr Patrick Hoogmartens,
Bisschop van Hasselt
Geen opmerkingen:
Een reactie posten